Hidirellez

Bir panik!

Gene kacirdik bu sene Hidirellezi diyordum ki... 5'i 6'sina baglayan aksam oldugunu hatirlayiverdim hele sukur :)

Bu seneki dileklerimi dusune dururken, bir yandan da Hidirellez hakkinda bir yazi yazmak istedigimi anladim.

Bizim evde Hidirellez gecesi, minik bir kagida gerceklesmesini istediginiz seylerin resimleri cizilir ve bereket icin de biraz bozuk para eklenirdi (tamam utanarak itiraf ediyorum, ben bazen minik notlarda koyardim yanina -hani mesaj dogru alinsin diye). Bu minik dilek kagitlarini da eger bahcemizde bir gul varsa, yatmadan onun altina koyardik. Yoksa eger, evdeki bir bitkinin altina koyup gun dogunca kalkip alirdik. (e ben bazen daha gec saatlerde de alirdim).

Benim bildigim bu dileklerin atilmamasiydi. Bir sene boyunca cuzdanimda gezerdi minik karalamalarim, sonra yenisi gelirdi ve eskiler onemli ivir zivir kutumda oylece durulardi.

Gectigimiz senelerde, bir yerde Hidirellezi konusurken dileklerin nehire/denize atildigini ogrendim. Ben de elimdeki eski dilek kagitlarimi Bruges'deki kanallara ativerdim. Hatta, bak gordun mu bunun icin gerceklesmemis diye de kendime kiziverdim.

Sanirim ben bu ise yeterince konsatre olamiyorum. Halbuki bir heycan! Gece gece -hep son dakika da hatirlanir ya Hidirellez oldugu- oturup desen calismalari yaparim dilek kagidimda.

Hani dileklerimi atmadigim zamanlarda, bazen onemli ivir zivir kutumu karistirir, eski dileklerimi okurdum. O zaman benim icin ne onemliyse onlari yeniden animsar ve cocukca bir heycan yasardim.

Hidirellez ile ilgili annemin bana anlattigi hikayede, Baharin baslangici olan 5 Mayis gecesi Hizir yeryuzune inermis ve her gulun altinda buldugu dilegi gerceklestirirmis. O aksam kimin dilegi bir cicegin altindaysa da gerceklesecegine inanilirmis.

Hidirellez hikayem dogru mu diye kontrol ederken, dallanip budaklandim ben internette ve neler ogrendim neler :)

Hizir ve Ilyas Peygamber'in yeryuzunde bulustugu gunmus Hidirellez. Hidirelles isminin kendisi de Hizir ve Ilyas isminden turemis. Anadolu'da, iki peygamberin de Ab-i Hayat'tan ictikten sonra
birbirlerine her sene 5 mayis gecesi yeniden biraraya geleceklerine dair soz verdiklerine inanilirmis. Hizir peygamber, doganin koruyucusu ve darda olanlarin yardimcisi olarakta bilinirmis. Ilyas peygamberin ise sularin, hayvanlarin koruyucusu olduguna ve saglik ve bereket getirdigine inaniliyormus.

Bulustuklari bu 5 mayis gecesinde, dileklerin gerceklesecegine, hastalarin iyilesicegine, nazar ve kotu sanstan da kurtulanilacagina inaniliyor. Bununla beraber, bir gulun dalina kirmizi bir kumasa bozuk para koyarak asildiginda, cuzdanda tasidiginiz bu paranin bereket getirdigine de inaniliyor. Gene, inanclardan biri de o gun dogayla icice olunursa bir sonraki kis mevsiminin daha zor gececegimis.

Anadolunun disinde, Balkanlar'da da Aziz George gunu olarakta bilinen bir bayramis: Durdevdan. Bu bayramin Roman halkindaki karsiligi Ederlezi olmakta (Turkceden turemis) ve Balkanlarda kutlanilmaktaymis. Aslina bakilirsa, gene Nevruz, gene baharin/yazin gelisi ve doganin yeniden dogusunu kutlayan bayramlarla birbirine gecmis bir inanc ve kutlama bence.

Ederlezi, eski bir roman halk sarkisi olmakla beraber, Goran Bregovic'in yorumuyla, Emir Kusturica'nin Cingeneler Zamani isimli filminden sonra hepimizin nerede duysa taniyacagi bir sarki haline girdi.




Hepinizin Hidirellesi kutlu olsun, bu aksam dileklerinizi yazip bir bitkinin altina koymayi unuymayin :)

Yeni umutlara hepimizin donem donem ihtiyaci var sanirim...

(resim birkac senedir Ahirkapida senlik tadinda Hidirelles kutlamalarindan: http://www.hidrellez.org/)

Biraz'da NTVMSNBC'den ogrenelim : http://www.ntvmsnbc.com/news/445182.asp