Birinci dersimiz, ayağımızın tozuyla kendimi içinde bulduğum Thanksgiving Bayramı olacak.
Nam-ı diğer Şükran Bayramı :)
Efendim, bir süredir zaten her yerde çılgın bir süsleme maratonu hali hazırda başlamış durumdaydı.. aslında bu süslemeler Thanksgiving'den çok Noel hazırlıklarıydı... Sormayın, valla anlamadım ben de. Sadece bu hafta başından itibaren, sağda solda "sen uğraşma, hindini biz senin için pişirir hatta evine kadar da getiririz" ilanlarını görmeye başladım..
Zaten geldiğimden beri anladığım en iyi şeylerden biri, kimse evinde yemek yapmıyor burada! Bizim buradaki bütün marketler hep hazır yemek üzerine kurulmuş. Sıcağı, soğuğu, orta kararı, tatlısı, ekşisi, hintlisi, çinlisi tarzında up uzun bir hazır yemek listesi sunmaktalar. Benim gibi evin en temel ihtiyaçlarını almak için mahalle marketine giden bir "türk kızı" olursanız, aval aval o reyon bu reyon file içinde satılan papates, soğan, sarmısak arayarak 45 dakika geçirirsiniz markette... ve hiçbirşey almadan çıkarsınız!! Neyse.. konumuzu dağıttım.. Pardon.
Evet, Amerikalı komşularımızın Thanksgiving hindileri çoktan fırına atılmış çıtır çıtır kızarırken, biz de sevdüceğümle mahalledeki çok sevdiğimiz Madison Restaurant'a kahvaltımızı yapmaya gittik bu sabah (tipik amerikan diner'ı- tek kelimeyle hastası oldum ben bu diner'ların !! :-P)
Thanksgiving olayını malesef tamamen unutmuş olduğumu fark etmem televizyondan naklen yayınlanan Macy's Thanksgiving Parade'ini (geleneksel şişme balon geçit törenini) görmemle oldu.
Bayram çocuğu gibi bir neşe sardı içimi birden!! Bu Amerikalı'ların herşeyi ne kadar da güzel abartarak yaptıklarını hatırladım tekrar. Kötü anlamda söylemiyorum, hayır. Sadece yaptıkları her şeyi büyük, abartı, aşırı içten gelerek yapma özellikleri olduğunu düşünüyorum. Mesela sağda solda duyduğum "hello"lar. Ben hiç bir ülkede bu kadar abartılı ama bu kadar da içten merhaba denildiğini henüz duymamıştım!! Valla!! Taklit etmeye çalıştıklarımdan biri de bu: merhaba'larıma, teşekkür ederim'lerime biraz abartı ve bol içtenlik katmaya çalışıyorum şu günlerde.. ağzımı da azıcık yayarak tellafuz edersem sanırım bu işi çözecem!! :)))
Neyse, ne diyordum.. Aslında bizim eve yakın bir yerden geçiyordu balonlar ama tamamen unuttuğum için ancak televizyondan, kahvaltımı yerken full konsantre Herald's Square'deki neşeyi, ciddiyeti, abartıyı sindire sindire seyretmeye gayret gösterdim -İlker'in hayretler içinde bakışına maruz kalarak :-P. Napiim kardeşim, siz Anglosakson dünyasını, Amerika kıtasını tanıyor olabilirsiniz, ama bu benim ilk yakın temasım. Yepyeni bir dünya diyorum size inanmıyorsunuz. Hala koca gözlerle gözlemliyorum olup bitenleri, davranış biçimlerini, yeme alışkanlıklarını, birbirleri arasında ve yabancılarla olan etkileşimlerini... Ampirik (empirical yani :P) bir çalışma bu!! Küçümsenecek birşey değil lütfen :))))
Evet, Thanksgiving.... Şimdi içimiz dışımız aslında Amerikan kültürüyle dolmuş bir ülkenin vatandaşları olarak, çocukluğumuzdan beri seyrettiğimiz Amerikan filmlerinden şu kareyi hepimiz hatırlarız: Amerikalı ilkokul öğrencisi Thanksgiving'de sınıf önünde okumak üzere Thanksgiving'in ne anlama geldiğini anlatan kısa bir kompozisyon yazar. Ya da bazı filmlerde bu durum, hayran anne babalara sunulan bir müsamere olarak karşımıza çıkar. Hani bazı çocuklar hindi kılığında, bazıları Pocahontas, birileri de arka fonda yaprakları dökülen sonbahar ağaçları olarak sahneye çıkmıştır.. Hatırladınız di mi?
Ben de bu bağlamda, bugün Thanksgiving neymiş araştırıp, burada sizinle paylaşmayı kendime görev edindim :))
Thanksgiving kelime anlamıyla şükran sunma bayramı oluyor aslında. Şükran sunma aslında pagan çağlardan beri her hasat sonrası kutlanılan bir bayrammış. O seneki hasat için doğaya, tanrılara şükranların sunulduğu Hristiyanlık öncesi bir inanış ve gelenek. Hristiyanlığın yayılmasıyla, Avrupa'da bu bayram daha bir dini içerik kazanıp, Şükran günü, yani hasat sonrası, kilisede özel ayinlerin düzenlendiği bir kutlamaya dönüşmüş. Belki daha önce yazdığım Paskalya Bayramını hatırlarsınız. Aslına bakarsak, bugün kutlanılan birçok dini bayramın temelinde farklı pagan inançlarının zamanla değişime uğraması ve tek tanrılı dinlerle harmanlanması yatmaktadır.
Şükran günü bana kalırsa dini bir bayramdan çok Amerikalı olma bayramı anlamına geliyor burada. Çünkü kutlanılan ve şükredilen en temel nokta bu Yeni Dünya'ya ayak basan "öncü"lerin (sömürgeci dememeye gayret gösterdim :P) burada kalabilmelerini sağlayan hasatı toplayabilmiş olmaları. Yerli Kızılderililerin yardımıyla bu topraklara ne ekilir, nasıl yetiştirilir öğrenirler ve bunun sonucunda açlıktan kurtulurlar. Bunun üzerine, bir kaç sene sonra "öncü"ler yerli halkın kabile şefi ve bir heyeti Şükran günü yemeğe çağırır ve ortak bir masa kurup o seneki hasata ve yardımlaşmaya kadeh kaldırırlar (burası benim eklemem :P).
Amerikalı olmak dedim çünkü dini öğeler zaman içinde yok olmuş durumda ve sadece aile fertlerinin veya dostların zengin bir sofra etrafında şükranlarını dile getirmek için ve mutluluklarını paylaşmak için kilometrelerce mesafa kat ederek beraber oldukları bir bayram. Bu bayramı Amerika'lılığı benimsemiş herkesin çok büyük içtenlikle kutladığına dair bir izlenime kapıldım ben gelir gelmez. Yanılıyor olabilir miyim? Belki de..
Şimdi herkes Thanksgiving hikayesini zaten biliyor, ama internetten baktığınız zaman bu konuda ciddi bir rekabetin olduğunu okuyorsunuz. Bir kaç eyalet "ilk Şükran gününü biz kutlamıştık aslında !" gibisinden "ilk" olma derdine düşmüş Orijinal hikaye bizimkisi diyenlerden biri de Plymouth'lular. Hikayenin New York'un 400 Km kuzeyinde bulunan Plymouth, Massachussetts'te buraya ayak basan ilk 102 sömürgecinin o sene kötü mahsülden dolayı neredeyse ölmek üzereyken, yerli Wampanoang Kızılderililerin kendilerini yardım etmesi sonucu hayatta kalmalarının ve o günü Şükranla anılmasını göstermekteler.
Bir diğer yandan "hayır efendim 1590'ladan itibaren biz her sene Şükran gününü kutluyorduk" diyen bir de Teksas'a yerleşen İspanyol sömürgeciler, pardon öncüler var. Bununla da bitmiyor, benzer bir hikaye ile "ilk bizdik" diyen bir de Virginia'lılar var. Onlar ise, Yeni Dünya'ya yerleşmelerinin yıldönümünü Şükran günü olarak kutluyorlarmış 1619'lardan beri... Yaaaa...
Uzun lafın kısası hiyake bol, ama özü hep aynı.
İşin ilginç yanı Amerika Birleşik Devletlerinin Kuzey komşusu Kanada, her sene Şükran gününü kutluyor. Ancak farklı bir tarihte... Ööö, farklı dediysem de o kadar da değil; gene hasat dönemine denk gelmekte ve Kasım ayının ilk Pazartesi kutlanmakta. İlginç olan bu değil, ilginç olan Kanadalıların ABD'nin kutladığı Şükran gününü görmezden gelmeleri ve hikakeyi yok sayıyor olmaları; aynı şekilde ABD'lilerin de Kanada versiyonu Şükran günü hikayesini yok sayıyor olmaları.. Alemler valla :))
Kanada'nın Şükran günü versiyonunu paylaşayım mı hemen?
Yok, istemem deseniz de gene de dayanamam yazarım ben :P
Kanada'yı karış karış keşfe çıkan dönemin kaşiflerinden Martin Frobisher Beyefendi, Kuzeyden Pasifik Okyanusuna çıkacak bir yol aramaya koyulmuş. Tabii kutupların o zor koşullarında, Kanadanın o zor ikliminde çok zooor kat etmişler o yolu. Bunun üzerine o bölgeye son gidişinde Tanrı'ya şükretmek için hem bir dini ayin hem de bir şölen düzenlemişler. O topraklarda gerçekleştirilen ilk Hristiyan ayin olmuş o.
Eveeet, bu kadar çalışmaya yıldızlı pekiyimi isterim ona göre :P
Amerikalı olmaktan bahsetmişken, biz de akşama Madison Restoranın sunduğu Thanksgiving menüsünü ya orada, ya da yeni masamızda (evin tek mobilyası!) bizim gibi bu Yeni Dünya'ya yeni ayak basmış ve bizim gibi yeni bir hayat kuran arkadaşlarla beraber kutlamayı düşünüyoruz.
Gelenek yerini bulsun bir de:
Soru: Bu sene ne için şükrediyorum?
Cevap: Her gün yeni ve farklı şeyler keşfedeceğim ve akşamında sevdiğim insanla bunları paylaşabileceğim bir güne uyanıyor olduğum için şükrediyorum.
Peki ya siz?
Nam-ı diğer Şükran Bayramı :)
Efendim, bir süredir zaten her yerde çılgın bir süsleme maratonu hali hazırda başlamış durumdaydı.. aslında bu süslemeler Thanksgiving'den çok Noel hazırlıklarıydı... Sormayın, valla anlamadım ben de. Sadece bu hafta başından itibaren, sağda solda "sen uğraşma, hindini biz senin için pişirir hatta evine kadar da getiririz" ilanlarını görmeye başladım..Zaten geldiğimden beri anladığım en iyi şeylerden biri, kimse evinde yemek yapmıyor burada! Bizim buradaki bütün marketler hep hazır yemek üzerine kurulmuş. Sıcağı, soğuğu, orta kararı, tatlısı, ekşisi, hintlisi, çinlisi tarzında up uzun bir hazır yemek listesi sunmaktalar. Benim gibi evin en temel ihtiyaçlarını almak için mahalle marketine giden bir "türk kızı" olursanız, aval aval o reyon bu reyon file içinde satılan papates, soğan, sarmısak arayarak 45 dakika geçirirsiniz markette... ve hiçbirşey almadan çıkarsınız!! Neyse.. konumuzu dağıttım.. Pardon.
Evet, Amerikalı komşularımızın Thanksgiving hindileri çoktan fırına atılmış çıtır çıtır kızarırken, biz de sevdüceğümle mahalledeki çok sevdiğimiz Madison Restaurant'a kahvaltımızı yapmaya gittik bu sabah (tipik amerikan diner'ı- tek kelimeyle hastası oldum ben bu diner'ların !! :-P)Thanksgiving olayını malesef tamamen unutmuş olduğumu fark etmem televizyondan naklen yayınlanan Macy's Thanksgiving Parade'ini (geleneksel şişme balon geçit törenini) görmemle oldu.
Bayram çocuğu gibi bir neşe sardı içimi birden!! Bu Amerikalı'ların herşeyi ne kadar da güzel abartarak yaptıklarını hatırladım tekrar. Kötü anlamda söylemiyorum, hayır. Sadece yaptıkları her şeyi büyük, abartı, aşırı içten gelerek yapma özellikleri olduğunu düşünüyorum. Mesela sağda solda duyduğum "hello"lar. Ben hiç bir ülkede bu kadar abartılı ama bu kadar da içten merhaba denildiğini henüz duymamıştım!! Valla!! Taklit etmeye çalıştıklarımdan biri de bu: merhaba'larıma, teşekkür ederim'lerime biraz abartı ve bol içtenlik katmaya çalışıyorum şu günlerde.. ağzımı da azıcık yayarak tellafuz edersem sanırım bu işi çözecem!! :)))
Evet, Thanksgiving.... Şimdi içimiz dışımız aslında Amerikan kültürüyle dolmuş bir ülkenin vatandaşları olarak, çocukluğumuzdan beri seyrettiğimiz Amerikan filmlerinden şu kareyi hepimiz hatırlarız: Amerikalı ilkokul öğrencisi Thanksgiving'de sınıf önünde okumak üzere Thanksgiving'in ne anlama geldiğini anlatan kısa bir kompozisyon yazar. Ya da bazı filmlerde bu durum, hayran anne babalara sunulan bir müsamere olarak karşımıza çıkar. Hani bazı çocuklar hindi kılığında, bazıları Pocahontas, birileri de arka fonda yaprakları dökülen sonbahar ağaçları olarak sahneye çıkmıştır.. Hatırladınız di mi?
Ben de bu bağlamda, bugün Thanksgiving neymiş araştırıp, burada sizinle paylaşmayı kendime görev edindim :))
Thanksgiving kelime anlamıyla şükran sunma bayramı oluyor aslında. Şükran sunma aslında pagan çağlardan beri her hasat sonrası kutlanılan bir bayrammış. O seneki hasat için doğaya, tanrılara şükranların sunulduğu Hristiyanlık öncesi bir inanış ve gelenek. Hristiyanlığın yayılmasıyla, Avrupa'da bu bayram daha bir dini içerik kazanıp, Şükran günü, yani hasat sonrası, kilisede özel ayinlerin düzenlendiği bir kutlamaya dönüşmüş. Belki daha önce yazdığım Paskalya Bayramını hatırlarsınız. Aslına bakarsak, bugün kutlanılan birçok dini bayramın temelinde farklı pagan inançlarının zamanla değişime uğraması ve tek tanrılı dinlerle harmanlanması yatmaktadır.
Şükran günü bana kalırsa dini bir bayramdan çok Amerikalı olma bayramı anlamına geliyor burada. Çünkü kutlanılan ve şükredilen en temel nokta bu Yeni Dünya'ya ayak basan "öncü"lerin (sömürgeci dememeye gayret gösterdim :P) burada kalabilmelerini sağlayan hasatı toplayabilmiş olmaları. Yerli Kızılderililerin yardımıyla bu topraklara ne ekilir, nasıl yetiştirilir öğrenirler ve bunun sonucunda açlıktan kurtulurlar. Bunun üzerine, bir kaç sene sonra "öncü"ler yerli halkın kabile şefi ve bir heyeti Şükran günü yemeğe çağırır ve ortak bir masa kurup o seneki hasata ve yardımlaşmaya kadeh kaldırırlar (burası benim eklemem :P).Amerikalı olmak dedim çünkü dini öğeler zaman içinde yok olmuş durumda ve sadece aile fertlerinin veya dostların zengin bir sofra etrafında şükranlarını dile getirmek için ve mutluluklarını paylaşmak için kilometrelerce mesafa kat ederek beraber oldukları bir bayram. Bu bayramı Amerika'lılığı benimsemiş herkesin çok büyük içtenlikle kutladığına dair bir izlenime kapıldım ben gelir gelmez. Yanılıyor olabilir miyim? Belki de..
Şimdi herkes Thanksgiving hikayesini zaten biliyor, ama internetten baktığınız zaman bu konuda ciddi bir rekabetin olduğunu okuyorsunuz. Bir kaç eyalet "ilk Şükran gününü biz kutlamıştık aslında !" gibisinden "ilk" olma derdine düşmüş Orijinal hikaye bizimkisi diyenlerden biri de Plymouth'lular. Hikayenin New York'un 400 Km kuzeyinde bulunan Plymouth, Massachussetts'te buraya ayak basan ilk 102 sömürgecinin o sene kötü mahsülden dolayı neredeyse ölmek üzereyken, yerli Wampanoang Kızılderililerin kendilerini yardım etmesi sonucu hayatta kalmalarının ve o günü Şükranla anılmasını göstermekteler.
Bir diğer yandan "hayır efendim 1590'ladan itibaren biz her sene Şükran gününü kutluyorduk" diyen bir de Teksas'a yerleşen İspanyol sömürgeciler, pardon öncüler var. Bununla da bitmiyor, benzer bir hikaye ile "ilk bizdik" diyen bir de Virginia'lılar var. Onlar ise, Yeni Dünya'ya yerleşmelerinin yıldönümünü Şükran günü olarak kutluyorlarmış 1619'lardan beri... Yaaaa...
Uzun lafın kısası hiyake bol, ama özü hep aynı.
İşin ilginç yanı Amerika Birleşik Devletlerinin Kuzey komşusu Kanada, her sene Şükran gününü kutluyor. Ancak farklı bir tarihte... Ööö, farklı dediysem de o kadar da değil; gene hasat dönemine denk gelmekte ve Kasım ayının ilk Pazartesi kutlanmakta. İlginç olan bu değil, ilginç olan Kanadalıların ABD'nin kutladığı Şükran gününü görmezden gelmeleri ve hikakeyi yok sayıyor olmaları; aynı şekilde ABD'lilerin de Kanada versiyonu Şükran günü hikayesini yok sayıyor olmaları.. Alemler valla :))
Yok, istemem deseniz de gene de dayanamam yazarım ben :P
Kanada'yı karış karış keşfe çıkan dönemin kaşiflerinden Martin Frobisher Beyefendi, Kuzeyden Pasifik Okyanusuna çıkacak bir yol aramaya koyulmuş. Tabii kutupların o zor koşullarında, Kanadanın o zor ikliminde çok zooor kat etmişler o yolu. Bunun üzerine o bölgeye son gidişinde Tanrı'ya şükretmek için hem bir dini ayin hem de bir şölen düzenlemişler. O topraklarda gerçekleştirilen ilk Hristiyan ayin olmuş o.
Eveeet, bu kadar çalışmaya yıldızlı pekiyimi isterim ona göre :P
Amerikalı olmaktan bahsetmişken, biz de akşama Madison Restoranın sunduğu Thanksgiving menüsünü ya orada, ya da yeni masamızda (evin tek mobilyası!) bizim gibi bu Yeni Dünya'ya yeni ayak basmış ve bizim gibi yeni bir hayat kuran arkadaşlarla beraber kutlamayı düşünüyoruz.
Gelenek yerini bulsun bir de:
Soru: Bu sene ne için şükrediyorum?
Cevap: Her gün yeni ve farklı şeyler keşfedeceğim ve akşamında sevdiğim insanla bunları paylaşabileceğim bir güne uyanıyor olduğum için şükrediyorum.
Peki ya siz?
Aman, aman.. çok önemli: Bazı yerli Amerika halkaları ise bu günü, Şükran gününün tam aksine yas günü ilan etmekteler ve ilk öncülerin gelmesinden sonra başlayan ve uzun seneler süren Kızılderili savaşlarını anımsamak için seçmişler.
No comments:
Post a Comment